Bệnh Zona do Varicella-Zoster virus gây ra, tổn thương tới hạch, rễ thần kinh và da; bệnh gặp ở mọi lứa tuổi, cả nam và nữ. Hiện ngày càng nhiều người nhiễm HIV-AIDS, bệnh Zona diễn biến phức tạp ở các đối tượng này.
Bệnh Zona là bệnh thứ phát
Khi người bệnh là trẻ em, đa số sẽ khởi phát bệnh thủy đậu sau khi nhiễm bệnh Zona (VZV) nguyên phát, hệ thống miễn dịch của cơ thể người bệnh được hoạt hóa đề kháng lại VZV, bệnh thủy đậu thường sẽ lui. Sau đó, VZV theo dây thần kinh cảm giác cạnh cột sống mà không gây bệnh lý gì. Bệnh Zona là bệnh thứ phát do sự tái hoạt của VZV tự hạch thần kinh cảm giác và cơ chế của sự tái hoạt chưa rõ.
Triệu chứng
Đau, dị cảm: Thường là trước khi nổi bóng nước, tại vùng da này người bệnh cảm giác nóng bỏng, đau nhói, châm chích, tê rắn, từng cơn hoặc liên tục. Sờ vùng da đó thấy tăng nhạy cảm. Trẻ em thường nhức đầu, nóng sốt, khó chịu 1-2 ngày trước khi nổi ban.
- Các mụn nước của Zona có khuynh hướng kết thành chùm, tiến triển thành mụn mủ trước ngày thứ 3. Các sang thương có thể kéo dài đến 7 ngày, sau đó mụn nước khô và đóng vào bên trung tâm rồi tróc mài trong 1-2 tuần.
Tổn thương thường 1 bên và hay gặp vùng thân mình, Ở mặt tương ứng với dây thần kinh sinh ba và nhánh mắt. Bệnh tự thoái lui trong vòng 2-3 tuần. Đa số bệnh chỉ mắc 1 lần hiếm khi tái phát.
Biến chứng
Da: Bội nhiễm vi trùng gây viêm mô tế bào, có thể để lại sẹo giảm sắc tố, bội nhiễm có thể đưa đến nhiễm trùng huyết.
Thần kinh: Nhiều biến chứng thần kinh, trong đó đau sau Zona hay gặp nhất. Đau còn tồn tại sau khi da tổn thương đã lành hoàn toàn. Ở một số bệnh nhân đau có thể kéo dài đến hàng năm.
Ở trẻ em,bệnh thủyđậu có triệu chứngthường nhức đầu, nóng sốt, khó chịu 1-2 ngày trước khi nổi ban. (ảnh minh họa)
Mắt: Trong trường hợp Zona mặt, vùng phân bố của thần kinh sinh ba, có mí mắt sưng, kết mạc bị sưng huyết giác mạc bị kích thích nhẹ. Trong trường hợp nặng có thể loạn giác mạc đưa đến sẹo giác mạc về sau. Nguy hiểm hơn là khi có tổn thương nội nhãn cầu có thể mù mắt.
Trong trường hợp Zona mắt phải đến BS chuyên khoa mắt để điều trị theo chuyên khoa sâu nhằm xử trí kịp thời.
Điều trị
- Chăm sóc vết thương tại chỗ: Rửa sang thương bằng thuốc tím pha loãng hay nước muối pha loãng.
- Tránh dùng thuốc mỡ, corticoid.
- Tắm hàng ngày bằng xà phòng tiệt trùng với nước ấm.
- Không nên kiêng nước (không tắm sẽ gây bội nhiễm da).
- Người bệnh cần tới cơ sở y tế và các bác sĩ chuyên khoa da liễu để khám và điều trị kịp thời, phòng ngừa các biến chứng của Zona tốt nhất là trước 72 giờ, kể từ lúc bắt đầu nổi ban.
Dùng cây thiên lí cũng tốt mà