Theo em được biết khi tính GDP bình quân đầu người ở mỗi quốc gia, thường có 2 chỉ số, một là theo USD và hai là theo USD PPP. Con số chênh lệch có khi là rất lớn, và thường thì những quốc gia được có GDP theo USD cao thì chênh lệch giữa 2 con số này lại thấp. Em không hiểu đây chỉ là do ngẫu nhiên hay là do giữa chúng có mỗi liên hệ?
Em xin cám ơn!
Câu hỏi của bạn đã phần nào được trả lời trong bài viết về Ngang giá sức mua (Thuật ngữ kinh doanh SAGA). Quan điểm PPP phát biểu rằng, "trong dài hạn" các quốc gia nếu thông thương kinh tế với nhau, sẽ dần tiến tới xác lập một mức cân bằng trong quan hệ tiền tệ, sức mua đồng tiền, điều đó được gọi là Parity. Tuy nhiên, dài hạn là bao lâu thì lý thuyết không khẳng định chắc chắn. Nhiều khi, parity cũng không xảy ra như người ta mong muốn. Việc có tồn tại PPP hay không cũng gây ra tranh cãi nảy lửa suốt vài chục năm trời. Hiện nay, các cuộc tranh cãi này cũng chưa ngã ngũ.
Về cách hiểu với PPP như trong tài liệu bạn đọc được nói rằng, mức GDP trên đầu người (hoặc GNP) cần được điều chỉnh theo các mức thu nhập "ẩn", các chi phí giao thông vận tải, mức chênh lệch chi phí sống do hàng hóa-dịch vụ định giá ở các mức khác nhau và tỷ lệ dịch vụ-hàng hóa tự cung cấp (tự sản tự tiêu-tự cung tự cấp)...
Chính vì điều này, ở các nước giàu, thường GDP/GNP rất cao, các sản phẩm dịch vụ đã được "thị trường hóa triệt để" các mức ẩn và điều chỉnh không nhiều. Ở các nước nghèo, xa xôi như Việt Nam, nơi bạn có thể nhờ anh hàng xóm cắt tóc hộ, mức điều chỉnh có thể cao hơn rất nhiều. Bạn đọc Economist chẳng hạn sẽ thấy GDP Per Capita của Việt Nam hiệu chỉnh theo PPP có thể lên tới cả ngàn USD (một con số mà GDP danh nghĩa đang phấn đấu mệt nhoài).
Hy vọng giải đáp được ít nhiều cho bạn cái món "cắc cớ" này. Đừng hỏi thêm về phương pháp hiệu chỉnh PPP, vì đó là do các cố vấn kinh tế của ấn phẩm đưa ra, chúng ta hầu như mù tịt về cách họ làm. Biết cả thì họ sống làm sao?!