Yêu sao cho đẹp?

Tại sao có những mối tình chỉ “ba bảy hăm mốt ngày” đã chia tay? Có người cho là số phận, may rủi, nhưng thật ra nếu đúng là tình yêu thì bao giờ khởi đầu cũng đẹp, chỉ do chúng ta không biết cách cư xử với nó nên làm cho nó xấu đi, tàn lụi dần.

Vợ chồng… cần chi khách sáo

Khác với tất cả các mối quan hệ xã hội khác, như quan hệ làm ăn chẳng hạn, người ta có thể thân mật đến mức xưng hô “mày tao” với nhau cũng được, bởi mục đích của mối quan hệ đó là hiệu quả công việc chứ không phải là tình cảm. Miễn là công việc kết quả. Nhưng mục đích của tình yêu thì khác hẳn. Nó không đem lại kết quả cụ thể đong đếm được mà hướng tới cảm giác hạnh phúc của con người.

Mấy năm trước, tôi có dịp ra Nam Định bằng ô tô, giữa đường xe bị hỏng phải vào chữa ở một tiệm xe bên đường. Người đàn ông độ hơn 40 tuổi, mặc quần đùi, áo may-ô cháo lòng, râu ria xồm xoàm, vừa chữa xe vừa quay vào nhà gọi to: “Mít ơi, ra tao bảo đây, mày làm gì mà chết dấp trong ấy thế?”. Tưởng anh ta gọi con, hóa ra là gọi vợ, một cô vợ cũng vào hàng “mỏng mày hay hạt”. Thấy anh ta cũng hiền lành, tôi nói đùa: “Ai lại gọi vợ bằng “mày”, hồi mới yêu cũng thế à?”. Anh cười hềnh hệch. Tôi được thể: “Lúc tỏ tình anh cũng bảo “tao yêu mày” à?”. Anh giải thích: “Nó kém mình đến 15 tuổi, chưa bằng tuổi con em út, gọi thế cũng chả sao!”. Anh ta cho là chồng có quyền gọi vợ như thế. Năm sau, tôi lại đi ngay đoạn đường ấy, chỉ còn thấy anh lọm cọm ngồi chữa xe một mình. Hỏi ra mới hay vợ anh ta đã bỏ theo một gã nhân tình vào tận miền Tây. Biết đâu người đàn bà quanh năm bị chồng gọi là “mày” ấy đã đi theo gã tình nhân kia, chỉ vì khát khao một tiếng “em” ngọt ngào.

Có người cho rằng, xưng hô chẳng quan trọng gì, miễn là chân thành. Thật ra, mối quan hệ giữa hai người khác giới, một khi đã yêu nhau thì bao giờ cũng cần đến sự ngọt ngào. Có lẽ từ thượng cổ đến nay chưa từng thấy ai gọi người yêu là “mày” khi đang yêu. Cách xưng hô “mày - tao”, “tôi - cô” hay nói trống không là dấu hiệu của một mối quan hệ đã xuống cấp. Kể cả những gã đàn ông nói năng với vợ thô bỉ nhất, khi đi với “bồ” bao giờ cũng “anh anh em em” ngọt như mía lùi.

Nhưng, xưng hô chỉ là một khía cạnh. Văn hóa trong tình yêu thời nay đòi hỏi hai người phải tôn trọng nhau. Sự tôn trọng đó không chỉ biểu hiện bằng lời nói mà trong từng cử chỉ, trong cung cách giao tiếp. Chẳng có chàng trai nào biết tôn trọng người yêu mà lại đến chỗ hẹn với bộ râu cả tuần chưa cạo hoặc cái áo sơ-mi đã “diện” đến mấy ngày. Người ta có thể cho đó là tác phong xuề xòa, nhưng điều đó phơi bày tình cảm thật của anh ta. Không một ai từng háo hức đến điểm hẹn, mong chờ từng giờ từng phút để được gặp nhau lại có thể thiếu tôn trọng chính mình như thế, chưa nói là cần biết tôn trọng người yêu.

Ngay trong cách trò chuyện, âu yếm nhau cũng vậy. Người có văn hóa không bao giờ chỉ biết nói về mình mà không thèm nghe người khác nói về họ, thậm chí cắt phăng khi người yêu đang nói để mình nói cho “đã” mồm. Có người tự cho mình cái quyền “sở hữu” bạn tình đến mức muốn làm gì thì làm, không cần biết người kia có thích hay không. Nên nhớ, bao giờ tình yêu cũng là quan hệ hai chiều: cho và nhận. Yêu không phải chỉ là cho, là sự ban phát, mà còn cần có chiều ngược lại. Chính điều đó đã làm nên sự kỳ diệu của tình yêu, khiến người cho không bị “nghèo” đi, xơ xác héo hon đi, mà được nhận trở lại một nguồn năng lượng tương ứng.

Cho càng nhiều thì nhận càng nhiều. Tình yêu làm cho họ sung mãn hơn, đẹp hơn, tràn đầy sức sống hơn. Vua chúa ngày xưa lúc nào cũng có thái y chăm sóc từng li từng tí, ăn không thiếu cao lương mỹ vị, lại có hàng trăm cung tần mỹ nữ hầu hạ xung quanh, nhưng thường là đoản thọ. Nguyên nhân chủ yếu không phải vì họ “yêu” quá nhiều đối tác mà là vì họ chỉ “vung vãi cảm xúc xác thịt", đối xử với “bạn tình” như những công cụ thỏa mãn nhục dục nên không nhận lại được nguồn năng lượng yêu thương từ “bạn tình” và chính vì thế, họ sớm suy kiệt.

Yêu mà không yêu

Văn hóa trong tình yêu còn thể hiện ở tính lành mạnh của nó, nhưng ngày nay, có những người lại “đong đếm” tình yêu bằng số lượng bạn tình. Có người quan niệm, yêu chỉ đơn giản là quan hệ thân xác với nhau. Hôm nay “yêu” người này, ngày mai lại “yêu” người khác. Họ thay người yêu như thay áo, dẫn đến lối sống buông thả, trụy lạc.

Một lần, khi các chiến sĩ công an TPHCM bất ngờ ập vào bắt quả tang các “động lắc”, một điều kinh khủng đến khó tin là có những đôi nam nữ đang quan hệ tình dục một cách ngang nhiên trước mặt cả nhóm. Thậm chí, có những “cậu ấm cô chiêu” bỏ nhà đi hoang trong những chốn ăn chơi trác táng đó còn tổ chức sinh nhật cho bạn và “tặng quà” bằng một cô gái trong hội, tùy chọn.

Khi tình yêu đã không có văn hóa thì mãnh lực hấp dẫn giữa người nam và người nữ sẽ mất đi vẻ đẹp muôn thuở của nó, chỉ còn lại sức lôi cuốn của nhục dục mà sức lôi cuốn ấy không bao giờ bền lâu, vì nó chỉ là sự hấp dẫn sinh lý, khi đã no nê là hết nhu cầu.

Tính văn hóa thể hiện rõ nhất ngay khi người ta bắt đầu bày tỏ tình yêu, thường gọi là tỏ tình. Trong văn hóa truyền thống của dân tộc ta, người con trai có thể tỏ tình bằng lời nói hay bằng thư, nhát quá thì phải nhờ người khác mai mối, nhưng cung cách bao giờ cũng phải lịch sự, hào hoa. Phút tỏ tình là những phút giây mà người ta ghi nhớ suốt đời. Vậy nhưng ngày nay, có người đã bộc lộ sự thiếu văn hóa ngay từ phút ban đầu ấy.

Một cô gái dở cười dở khóc kể với chuyên viên tư vấn chuyện cô “bị” một anh chàng tỏ tình như sau: “Em đang đứng với mấy người bạn gái thì anh ta đi xe máy đến phanh kít lại cách mấy bước và lớn giọng: Lan, ra anh bảo. Em xấu hổ quá nhưng chẳng biết tránh đâu nên đành tiến ra phía anh ta. Anh ấy ngồi dạng hai chân trên cái xe @ hỏi: có yêu anh không? Trả lời ngay bây giờ, nói đi”. Có lẽ từ thượng cổ đến nay, ngay cả Chí Phèo tỏ tình với Thị Nở cũng còn “lịch sự” hơn! Có anh tỏ tình không được, đã cho thời hạn suy nghĩ ba ngày, nếu trả lời không sẽ biết tay nhau (!?).

Sự vô văn hóa đôi khi quá mức khiến những kẻ cuồng si mất hết tính người. Lý Ngọc Nguyên, 21 tuổi, tạm trú ở P.Linh Chiểu, Q.Thủ Đức, TPHCM thầm yêu Nguyễn Thị Mai Lan nhưng cô không đáp lại. Thấy anh ta cứ lẵng nhẵng theo đuổi mà lòng mình không có chút rung động nào, Lan nhận lời hẹn gặp anh ta ở một quán cà phê, định nói cho rõ để anh ta đừng theo đuổi nữa. Mặc cho những lời khước từ của Lan, bất ngờ Nguyên kéo cô vào lòng, ôm chặt khiến cô giãy giụa quyết liệt. Không ép được, Nguyên nổi giận vớ cây gậy đánh tới tấp vào Lan khiến cô ngã ra bất tỉnh rồi bỏ về nhà trọ ngủ. Lan được đưa đi cấp cứu nhưng không qua khỏi, Nguyên bỏ trốn về quê cho đến khi bị bắt, cuối cùng phải lĩnh bản án 16 năm tù.

Yêu là một trong những bản năng của con người. Đã sinh ra làm người, ai cũng biết yêu, nhưng văn hóa trong tình yêu thì không phải ai cũng biết. Xã hội càng văn minh, tự do yêu đương càng được tôn trọng thì ứng xử văn hóa trong tình yêu càng cần phải được quan tâm. Nếu không, chúng ta sẽ không còn thấy vẻ hào hoa thanh lịch của tình yêu, mà chỉ còn lại sự trao đổi những nhu cầu bản năng một cách thô thiển.

Sự lựa chọn bạn đời lại càng cần phải cẩn trọng hơn, bởi không hẳn người có học vấn cao là có văn hóa yêu cao... Sự vô văn hóa khi yêu thường bộc lộ rõ nhất khi người ta không đạt được điều mình mong muốn. Không dễ gì một ngày một bữa mà nhận ra được trình độ văn hóa yêu của “đối tác”. Vì vậy, lời khuyên dành cho những người đang yêu là hãy thường xuyên kiểm tra trình độ văn hóa yêu của người mình yêu. Nếu không, hậu quả sẽ chỉ mình mình gánh chịu.