Một số vấn đề liên quan đến việc điều trị bệnh tim mạch

Dẫn nhập

Bệnh tim mạch là bệnh lý của quả tim và mạch máu (động mạch, mao mạch và tĩnh mạch). Các bệnh tim mạch thường gặp là tăng huyết áp, vữa xơ động mạch, suy tim, nhồi máu cơ tim, đột quỵ và thấp tim. Hiện nay, bệnh tim mạch là nguyên nhân tử vong hàng đầu trên thế giới: 16,7 triệu người chết mỗi năm, chiếm 29,2% tổng số tử vong chung, trong đó 80% tử vong xảy ra ở các nước thu nhập thấp và trung bình. Tuy nhiên, đặc điểm nổi trội đáng vui mừng là có thể phòng được nhiều bệnh tim mạch. Từ xưa, ông cha ta đã nhận thức vai trò phòng bệnh thể hiện qua ngạn ngữ “phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Phòng (từ y học gọi là dự phòng) bệnh là áp dụng các biện pháp nhằm: (1) ngăn không cho bệnh xảy ra; (2) phát hiện và điều trị bệnh sớm, ngăn bệnh nặng lên và (3) nếu đã có bệnh thì điều trị nhằm phục hồi chức năng và ngăn ngừa biến chứng. Vậy, phòng bệnh tim mạch như thế nào để hiệu quả?

Khi chưa bị bệnh tim mạch, thực hành lối sống lành mạnh.

• Bỏ hoặc không hút thuốc lá.
• Ăn thanh tịnh: ăn lạt (tổng lượng muối ăn vào mỗi ngày ít hơn 6 g), ăn nhiều rau, ăn đủ lượng kali, ăn nhiều cá, ăn ít mỡ động vật.
• Uống cà phê vừa phải: dưới 5 tách mỗi ngày.
• Uống rượu bia ít và điều độ đối với người có uống rượu (nam uống từ 14 cữ trở xuống mỗi tuần; nữ uống từ 9 cữ trở xuống mỗi tuần; một cữ tương đương 1 lon bia 333 hoặc một xị rượu gạo). Người không biết uống rượu bia thì không nên uống.
• Giữ cân nặng chuẩn (chỉ số khối cơ thể nằm trong khoảng 18,5 đến 24,9, tính bằng cách lấy cân nặng tính bằng kilogam chia cho bình phương chiều cao tính bằng mét.).
• Rèn luyện thể lực mức độ trung bình: mỗi ngày 30-45 phút với các hình thức như đi bộ nhanh (7 km/giờ), đi xe đạp nhanh, chạy chậm, chơi bóng bàn, bơi.
• Luôn bình thản.

Tác dụng phòng bệnh: có đến 80% bệnh mạch vành, 90% đái tháo đường típ 2 có thể tránh được nhờ ăn uống lành mạnh, tăng vận động thể lực và bỏ hút thuốc. Biện pháp lối sống lành mạnh áp dụng cho người khỏe mạnh cũng như người đã mắc bệnh tim mạch.

Bao lâu thì đánh giá nguy cơ bệnh tim mạch một lần?

Ít nhất mỗi mỗi 5 năm đối với: (1) người trên 40 tuổi mà không có tiền sử bệnh tim mạch, đái tháo đường, tăng huyết áp hoặc loạn mỡ máu và (2) bất kỳ ở độ tuổi nào nếu có cha, mẹ, anh, chị, em ruột bị bệnh tim mạch sớm.

Căn cứ kết quả đánh giá mà thầy thuốc đề nghị thay đổi lối sống và/hoặc dùng thuốc phòng bệnh phù hợp.

Hình 1. Các cách phòng bệnh tim mạch.

Phát hiện và chữa trị bệnh tim mạch sớm.

Tăng huyết áp, loạn mỡ máu và đái tháo đường là 3 thủ phạm gây biến chứng tim mạch nhiều nhất. Đây là 3 “sát nhân thầm lặng” chính cần phải chủ động phát hiện và chữa trị sớm.

• Tăng huyết áp. Từ 18 tuổi trở lên hãy đo huyết áp và nhớ con số của mình. Nếu huyết áp bình thường (huyết áp tối thiểu trong khoảng 60-89 mm Hg và huyết áp tối đa trong khoảng 90-139 mm Hg) thì chỉ cần đo lại hàng năm. Chỉ có đo huyết áp mới phát hiện được tăng huyết áp. Nếu bị tăng huyết áp (huyết áp tối thiểu từ 90 mm Hg trở lên và/hoặc huyết áp tối đa từ 140 mm Hg trở lên) thì hãy tích cực chữa trị, đưa chỉ số huyết áp về dưới 130/80 mm Hg.
• Loạn mỡ máu. Chỉ có xét nghiệm máu mới biết tình trạng mỡ máu như thế nào và phát hiện sớm loạn mỡ máu và thông thường sau 20 tuổi, mọi người nên đi xét nghiệm và nhắc lại mỗi 5 năm nếu mỡ máu bình thường. Để có kết quả chính xác, trước khi xét nghiệm cần nhịn ăn 10 giờ và ngưng uống nước có cồn vài ngày.

ü Bắt đầu từ 20 tuổi, phải xét nghiệm mỡ máu hàng năm nếu bị một trong những chứng sau: bệnh mạch vành, bệnh mạch máu ngoại biên, đái tháo đường.

ü Bắt đầu từ 20 tuổi, phải xét nghiệm mỡ máu mỗi 5 năm nếu bị một trong những chứng sau:

- Gia đình có người chết do hoặc bị nhồi máu cơ tim sớm (anh, chị, em ruột nam giới bị trước 50 tuổi và nếu là nữ bị trước 60 tuổi).

- Tăng huyết áp hoặc hút thuốc lá.

Bình thường tuổi để bắt đầu xét nghiệm mỡ máu đối với nam là 35 tuổi và nữ là 45 tuổi.

Chỉ số mỡ máu bình thường là: cholesterol toàn phần nhỏ hơn 200 mg/dL, triglycerides nhỏ hơn 150 mg/dL, LDL-cholesterol (cholesterol có hại) nhỏ hơn 100 mg/dL và HDL-cholesterol (cholesterol có lợi) lớn hơn 40 mg/dL.

Không phải khi thấy các chỉ số mỡ loạn là lập tức uống thuốc mà cần phân tích tình trạng sức khỏe của chính người đó như tuổi tác, giới tính, nếu là phụ nữ thì mãn kinh hay chưa, có hút thuốc lá không, số đo huyết áp, có bị đái tháo đường không để quyết định cách thức chữa trị phù hợp.

Đái tháo đường.

Cũng như loạn mỡ máu, chỉ có xét nghiệm đường máu mới biết bị đái tháo đường hay không. Thông thường từ lúc bị đái tháo đường đến lúc phát hiện là 7 năm và lúc ấy đã có nhiều biến chứng do đái tháo đường gây ra. Bắt đầu xét nghiệm tìm đái tháo đường từ 45 tuổi trở lên và lặp lại mỗi 3 năm nếu đường máu lúc đói bình thường (<100 mg/dL). Xét nghiệm đường máu sẽ sớm hơn hoặc thường xuyên hơn nếu có một trong các yếu tố như sau: (1) tiền sử gia đình bị đái tháo đường típ 1 hoặc típ 2; (2) phụ nữ bị đái tháo đường thai kỳ; (3) phụ nữ sinh con từ 4 kg trở lên; (4) béo phì; (5) ít vận động; (6) tăng huyết áp và (7) loạn mỡ máu. Khi đã chữa đái tháo đường, chỉ số HbA1C (đường máu trung bình 3 tháng) phải dưới 7% mới đạt yêu cầu.

Trong khi chữa và theo dõi các chứng bệnh trên, nếu có biến chứng thì thầy thuốc sẽ phát hiện và chữa trị kịp thời nhằm hồi phục sức khỏe và hạn chế biến chứng.

Chữa trị bệnh tim mạch tốt, hạn chế tối đa biến chứng.

● Phngf và chữa trị các bệnh: Rối loạn mỡ máu, cao huyết áp, tiểu đường

• Phòng thấp tim. Những ai đã bị thấp tim thì tùy mức độ tổn thương tại tim mà thời gian phòng tương ứng.
• Chữa trị tốt các bệnh tim mạch đang mắc như suy tim, đau thắt ngực.
• Chữa trị sau can thiệp tim mạch.

Những người từng bị đột quỵ, nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim, can thiệp tim mạch (nong động mạch, đặt stent…)...thì phải vừa dùng thuốc chữa bệnh gốc vừa dùng thuốc phòng biến chứng do tình trạng bệnh và chứng xuất hiện sau; những người này cần khám lại định kỳ và theo dõi chặt chẽ. Thực chất phòng bệnh giai đoạn này là chữa bệnh vốn đã có và hạn chế tối đa biến chứng do bệnh gốc và bệnh mới gây ra; đây là giai đoạn khó khăn nhất trong phòng bệnh tim mạch nhưng lại là phổ biến vì phát hiện muộn màng, “nước đến chân mới nhảy” (tục ngữ Việt Nam).

Tóm lại, phòng bệnh tim mạch là một chuỗi liên hoàn, bắt đầu từ lúc chưa bị bệnh đến khi phát hiện bệnh và kéo dài cho đến khi có biến chứng. Tuy nhiên, do tác động của nhiều yếu tố kinh tế, xã hội, truyền thông mà việc phòng bệnh tim mạch có khi thái quá khi bất cập. Để tránh thái quá, nếu chưa bị bệnh và các kết quả xét nghiệm máu liên quan bình thường thì hãy thực hiện lối sống lành mạnh và chỉ xét nghiệm lại khi cần thiết chứ không phải cứ mỗi 6 tháng khám sức khỏe định kỳ lại và xét nghiệm hàng loạt. Để tránh bất cập, khi đã bị bệnh, hãy lắng nghe thầy thuốc, kiên trì dùng thuốc theo hướng dẫn, chỉ thay đổi liệu trình khi thầy thuốc đồng ý. Y học vốn rối rắm; vì vậy tốt nhất mỗi người hãy tìm một thầy thuốc tin tưởng để tham vấn, để phòng bệnh tim mạch hiệu quả.

Thông tin cho bạn:

Hiện nay trên thị trường đã ra sản phẩm mới viên nang MECOOK – được kết hợp giữa y hoc dân tộc và y học hiện đại 100% là thảo dược gồm:

*Mạch ba góc: Toàn cây chứa glucosid là rutosid, nhiều nhất là ở lá (1,78%), ở hoa (0,71%) và ở thân (0,09%). Hạt có chất độc. Rễ chứa oxymethyl anthraquinon. Trong bột quả có 10-11% protid, 2% đường giảm, 65% tinh bột.

Chất rutosid thường được dùng đề phòng các tai nạn về mạch máu như vữa xơ động mạch, trong trường hợp viêm da do tia Rơnghen, trong sự rối loạn của tuần hoàn tĩnh mạch.

Tại sao nhắc đến kiều mạch? Người ta hiện nay thường mắc 3 cao. Đó là huyết áp cao, mỡ trong máu cao, đường trong máu cao. Kiều mạch là 3 hạ, hạ huyết áp, hạ mỡ máu, hạ đường máu. Trong kiều mạch có chứa 18% xen-lu-lô, người dùng kiều mạch không bị viêm dạ dày đường ruột, ung thư trực tràng, ung thư kết tràng.

* Hoa hòe: chứa 6-30% rutin. Đây là một glucozid, giúp tăng cường sức bền của mao mạch. Theo Đông y, hoa hòe vị đắng, tính bình, Hoa hòe vào 2 kinh can và đại tràng. Hoa hòe có tác dụng cầm máu rất tốt, điều trị các bệnh đại tiện ra máu, chảy máu cam hoặc ho ra máu, phụ nữ rong kinh, băng huyết. Hoa hòe còn có tác dụng điều trị bệnh cao huyết áp trong vữa xơ động mạch, điều trị sau tai biến mạch máu não…
Rutin còn có tác dụng rất tốt trong phác đồ điều trị các bệnh viêm gan siêu vi B, C, giúp tăng cường sức đề kháng cho những người có cơ địa gầy yếu, suy nhược cơ thể, lao xơ nhiễm phổi…
Y học đã chứng minh hoa hòe có tác dụng tăng sức bền thành mạch, cầm máu. Nó cũng giúp tăng cường sức co bóp cơ tim, hạ huyết áp giai đoạn 1 và sau tai biến mạch máu não, hạ mỡ máu và làm chậm quá trình vữa xơ động mạch.

* Liên diệp: Trải qua nghiên cứu dược lý và thực nghiệm lâm sàn đã chứng minh lá sen có tác dụng hạ mỡ trong máu, hạ huỵết áp và giảm mập hiệu quả. Theo sách Đông Y, lá sen có vị đắng, tính bình, có thể sinh phát nguyên khí, bổ tỳ vị, sáp thanh trọc, tán huyết ứ…rất tốt cho sức khỏe con người.

Ngoài ra, các chất trong lá sen giúp thiêu đốt lượng mỡ trong cơ thể. Thời Minh (Trung Quốc) từng có ghi chép: Lá sen giúp gầy người. Đến nay, lá sen được coi là phương thuốc hạ mỡ máu , giảm béo an toàn.

Tác dụng:

- Giảm mỡ máu, giảm mỡ gan: dùng cho những người bị gan nhiễm mỡ, mỡ trong máu cao, hạ cholesterol,

- Làm chậm quá trình vữa xơ động mạch: dùng cho những người bị các bệnh về tim mạch, cao huyết áp...