Con gái 7 tuổi của tôi bị táo bón từ nhỏ ... ?

Chào chị, táo bón là hiện tượng ruột co bóp kém hoặc không đủ mạnh để bài tiết phân ra ngoài. Khi trẻ bị táo bón, phân thường cứng và khô. Khi cháu còn nhỏ, có thể chị đã cho cháu dùng sữa bò, sữa công thức (vì mẹ ít sữa) thay vì sữa mẹ? hoặc trong khẩu phần ăn của cháu có nhiều chất đạm mà ít chú trọng đến chất khoáng? Trước đây cháu có bị còi xương hay sinh thiếu tháng không? Trong khẩu phần ăn hằng ngày, chị nên chú ý duy trì đủ lượng vitamin B1 cần thiết cho cháu. Có một số nguyên nhân như sau: khi cháu còn nhỏ (không phải bây giờ), chị có mắc sai lầm trong chế độ ăn uống cho cháu?, uống ít nước dẫn đến thiếu nước, ăn quá nhiều chất đạm, ít chất xơ do ăn ít rau xanh, quả chín, pha sữa quá đặc, ăn chưa đủ về số lượng hàng ngày, bú sữa bò dễ bị táo bón hơn bú sữa mẹ. Hoặc khi cháu còn bú mẹ nhưng chị lại bị táo bón, thì cháu cũng dễ bị táo bón. Khi lớn hơn, cháu có thói quen nhịn đại tiện do sợ bẩn hoặc ngại đi đại tiện và đây cũng là nguyên nhân gây táo. Nếu những yếu tố như trên được loại trừ: thì táo bón có thể do cháu bị tổn thương thực thể ở đường tiêu hóa. Trường hợp này hiếm khi gặp, chỉ chiếm khoảng 5% trong các nguyên nhân gây ra táo bón. Nhưng vì chị cho biết cháu bị táo bón từ nhỏ tới giờ, nên không loại trừ nguyên nhân cháu có các dị tật bẩm sinh như phình to đại tràng hoặc suy giáp trạng … Trước hết … Chị vẫn tiếp tục cho cháu ăn đủ số lượng hằng ngày, uống nhiều nước, ăn nhiều rau xanh và hoa quả (chọn loại rau có tính nhuận tràng như rau lang, mồng tơi, rau giền, củ khoai lang) Ăn các loại quả như: chuối tiêu, đu đủ, bưởi, cam, quýt, thanh long… Khi cháu đã bị táo bón không nên ăn cà rốt, hồng xiêm, táo… Xoa bụng cho cháu theo khung đại tràng từ phải sang trái, 3-4 lần/ngày giữa 2 bữa để kích thích tăng nhu động ruột. Vệ sinh đại tiện giữ một vai trò quan trọng: Tập cho cháu đại tiện đúng giờ, chọn thời gian lúc không vội vã, nên chọn sau bữa ăn vì lúc này nhu động ruột hoạt động tăng. Tránh để cháu ngồi bô hoặc ngồi toilet quá lâu. Tập thói quen ăn nhiều rau: Thái nhỏ nấu canh, luộc rau cho cháu ăn trước. Cho cháu ăn cả múi các loại quả như quýt, bưởi, đu đủ, chuối tiêu, thanh long… Sau đó … Khi đã áp dụng các biện pháp trên nhưng không có hiệu quả thì mới dùng thuốc. Chị nên cho cháu dùng sản phẩm Colon Health để cân bằng hệ vi khuẩn có lợi cho đường ruột. Thụt hậu môn là biện pháp cuối cùng. Nếu tình trạng táo bón kéo dài mà việc thay đổi chế độ ăn không có tác dụng, chị nên cho cháu đi khám bác sỹ để xem có kết luận chính xác nguyên nhân từ đâu và có hướng điều trị phù hợp.

Táo bón là khi trẻ đi ngoài phân rắn và khô hoặc khoảng cách 2 lần đại tiện quá xa nhau, thường là trên 3 ngày.

Trẻ bị táo bón thường có các biểu hiện sau:

- Sờ nắn bụng thấy những cục phân rắn.

- Trẻ biếng ăn, ăn không tiêu.

- Bụng chướng, đầy hơi, đau bụng.

Lý do trẻ bị táo bón

- Táo bón do nguyên nhân ăn uống: Ăn chưa đủ số lượng, pha sữa không đúng tỷ lệ cho trẻ ăn, mẹ bị táo bón cho con bú, bé ăn ít chất xơ, không chịu ăn rau quả, chỉ ăn nước không ăn cái rau, quả, uống ít nước.

- Táo bón do yếu tố tâm lý: Thường hay gặp ở trẻ mẫu giáo. Do bé ngại xin phép cô giáo hoặc sợ bẩn không muốn đi đại tiện, sau vài lần làm cho đại tràng dãn to vì vậy phân phải tích nhiều ngày mới đủ kích thích đại tràng gây phản xạ đi ngoài. Trẻ thường đi ngoài phân khuôn to như người lớn, phân cứng và khô.

- Táo bón do dùng thuốc: Hay gặp khi trẻ bị ốm phải dùng thuốc kháng sinh hoặc thuốc ho có codein, viên sắt...

- Bệnh toàn thân: Trẻ còi xương (do trương lực cơ giảm làm cho nhu động ruột kém, phân phải lưu chuyển lâu trong lòng ruột), trẻ suy dinh dưỡng do biếng ăn nên thường ăn ít dẫn đến tình trạng "đói" phân, mấy ngày trẻ mới đi ngoài một lần. Các bé bị thiếu máu thường phải uống vi sắt cũng là nguyên nhân gây táo bón.

- Bệnh ngoại khoa, tiêu hóa: Dị tật bẩm sinh như phình to đại tràng, hẹp ruột, hẹp hậu môn, nứt kẽ hậu môn.

Cách giúp trẻ khỏi táo bón

Tùy theo từng nguyên nhân mà bạn tìm cách điều trị nhưng điều chỉnh lại chế độ ăn vẫn là quan trọng nhất:

- Uống nhiều nước: trẻ dưới 6 tháng bú mẹ hoàn toàn không cần uống nước nhưng nếu bé bị táo bón thì vẫn cho uống 100 - 200 ml nước/ngày. Trẻ bắt đầu ăn dặm từ 6 - 12 tháng uống 200 - 300 ml nước/ngày. Trẻ 1 - 3 tuổi uống 500 - 600 ml nước/ngày. Trẻ 3 - 5 tuổi uống 1000 ml nước/ngày. Trẻ lớn hơn 10 tuổi uống bằng người lớn: 1500 - 2000 ml nước/ngày.

- Ăn nhiều rau xanh và quả chín: Chọn các loại rau quả có tính chất nhận tràng: rau khoai lang, mồng tơi, củ khoai lang, đu đủ, chuối tiêu, cam, bưởi. Nên tập cho trẻ thói quen ăn nhiều rau, quả chín từ nhỏ.

- Chọn loại sữa không gây táo bón: Có bổ sung thêm chất xơ, pha sữa với nước cháo loãng hoặc nước bột khoai lang nghiền (đối với trẻ nuôi sữa ngoài).

- Trẻ lớn: Không nên ăn các loại hoa quả có vị chát: Ổi, hồng xiêm, bánh kẹo, nước uống có gas, cà phê...

- Điều trị táo bón cho mẹ: nếu mẹ bị táo bón khi nuôi con bú phải điều trị kịp thời, cách tốt nhất là điều chỉnh chế độ ăn uống của mẹ.

Luyện tập:

- Tăng cường vận động cơ thành bụng và cơ tròn hậu môn: Chạy nhảy nô đùa, tập thể dục, thể thao (trẻ lớn).

- Xoa bụng cho trẻ: Theo khung đại tràng từ phải qua trái ngày 3 - 4 lần vào khoảng cách giữa 2 bữa ăn (trẻ dưới 1 tuổi).

- Vệ sinh đại tiện: Tập cho trẻ đại tiện đúng giờ quy định, trẻ nhỏ thì xi ị hoặc cho trẻ ngồi bô vào một giờ nhất định trong ngày.

- Điều trị các bệnh: Còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu máu nếu có.

- Dùng thuốc: Thuốc nhuận tràng, men tiêu hóa vi sinh, vitamin C theo đơn của thầy thuốc.

Những trường hợp táo bón cần phải cho trẻ đi khám tại bệnh viện

- Táo bón kéo dài trên 1 tuần, thay đổi chế độ ăn không có tác dụng

- Táo bón sau khi trẻ mới sinh, chướng bụng

- Táo bón ảnh hưởng đến tiêu hóa: Kém ăn, gầy sút, suy dinh dưỡng, kèm theo nôn

Trường hợp bé bị táo bón kéo dài, nên cho bé đi khám. Nếu đúng là nguyên nhân táo bón do dinh dưỡng thì bạn chỉ cần thay đổi chế độ ăn, nếu trẻ đi ngoài quá khó bạn có thể đôi khi phải thụt tháo, nhưng không nên thụt tháo luôn. Thụt tháo: Là biện pháp cuối cùng nếu trên 3 ngày sau khi đã dùng mọi cách trên mà bé vẫn không đi ngoài được. Hãy dùng nước ấm hoặc dung dịch muối 9%0 (dung dịch muối đẳng trương) bơm vào hậu môn 100 – 150ml.

Chúc bạn và gia đình sức khỏe!