Nên cho trẻ uống sữa tươi như thế nào là đúng cách?

Khi bé mới chào đời, sữa mẹ là nguồn thức ăn hoàn hảo, tốt nhất giúp bé phát triển tốt, thông minh và khỏe mạnh. Trường hợp mẹ thiếu hoặc mất sữa thì phải cho bé uống sữa bột công thức thay thế chứ không cho bé uống sữa tươi. Sữa bột công thức được chế biến dựa trên những thành phần cơ bản của sữa mẹ tùy theo tháng tuổi của trẻ. Do đó các bạn sẽ thấy các sữa công thức khác nhau dành cho những độ tuổi khác nhau. Bắt đầu từ sữa bò tươi, người ta phải tìm cách bỏ ra một số chất quá dư thừa và thêm vào một số chất khác để công thức gần giống sữa mẹ, giúp trẻ có thể hấp thu và phát triển tốt nếu thiếu sữa mẹ. Sữa tươi vẫn là một nguồn dinh dưỡng rất quý đối với trẻ, tuy nhiên so với sữa mẹ, thành phần của sữa tươi quá nhiều đạm gây quá tải cho thận (mà 88% là đạm casein rất khó tiêu với trẻ nhỏ). Trong khi đó tổng đạm trong sữa mẹ chưa tới ½ đạm trong sữa bò tươi, với 30-40% là casein, chủ yếu 60-70% là đạm hòa tan whey giúp dễ hấp thu và phát triển hệ thống miễn dịch. Sữa mẹ giàu lactose giúp phát triển não, hệ khuẩn ruột, hấp thu canxi tốt, ngay cả thành phần sữa béo cũng có nhiều khác biệt. Trong sữa tươi thành phần sắt rất thấp và khó hấp thu, do đó Tổ chức Y tế Thế giới khuyên không nên dùng cho trẻ dưới 12 tháng tuổi. Nếu trẻ thiếu sắt trong những năm đầu đời sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ về sau và tổn thương này có thể là vĩnh viễn không hồi phục. Dưới 12 tháng tuổi, bộ máy tiêu hóa của trẻ vẫn chưa thể chuyển hóa được các loại protein phức tạp trong sữa bò tươi. Khi đó chúng không chỉ gây quá tải cho dạ dày và thận của bé, mà nhiều nghiên cứu còn cho thấy còn làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường (nhất là tiền sử gia đình đã có người mắc bệnh này), trẻ còn dễ mắc các bệnh dị ứng như eczema(chàm), hen… Ngoài ra, lactoza có trong sữa tươi thúc đẩy sản sinh trực khuẩn của đại tràng, đồng thời thành phần khoáng chất làm gia tăng hoạt động của thận gấp hai lần gây ra hiện tượng trẻ mất nước, táo bón, nóng trong. Vì vậy sữa tươi chỉ dùng được cho trẻ trên 1 tuổi, khi hệ tiêu hóa và thận của trẻ tương đối hoàn chỉnh, não đã phát triển khá, trẻ có thể nhận được các nguồn sắt, kẽm, vitamin và các chất dinh dưỡng cần thiết khác từ một chế độ ăn bổ sung đa dạng. Sử dụng sữa mẹ là tốt nhất, nếu thiếu sữa mẹ thì bổ sung sữa công thức phù hợp với lứa tuổi. Khi trẻ lớn cần cho trẻ ăn một khẩu phần ăn đa dạng, đầy đủ chất, không thiếu sữa cũng như các sản phẩm từ sữa. Còn việc phối hợp và chọn những loại thức ăn như thế nào để bé ngon miệng, nhận được đầy đủ dưỡng chất và phát triển tốt là nghệ thuất của cha mẹ. Một câu hỏi cũng được nhiều bà mẹ quan tâm: Uống sữa tươi có cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho bé hay không? Trên 1 tuổi nếu bé được ăn đầy đủ các thức ăn khác từ các bữa cháo, cơm, súp hằng ngày, trẻ lên cân tốt không bị suy dinh dưỡng, không bị kém hấp thu do các nguyên nhân bất dung nạp sữa thì sữa tươi hoàn toàn có thể cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho bé nếu trẻ uống 500 ml mỗi ngày. Khi bé đang ở giai đoạn mẫu giáo và tiểu học, các bé rất thích uống sữa tươi. Đây là giai đoạn cơ thể hình thành khối lượng xương và khung xương cho sự phát triển về tầm vóc cho trẻ cũng như việc phát triển bộ răng cho trẻ. Do đó sữa rất cần thiết cho trẻ giai đoạn này. Một số phụ huynh cho rằng trẻ đã lớn không cần sữa là không đúng, vì sữa luôn cần thiết cho trẻ mọi lứa tuổi, kể cả người lớn cũng cần sữa. Thành phần canxi trong một lít sữa tươi chiếm 1.200mg, trong sữa lượng có lượng protein cân đối, dễ tiêu hóa, có giá trị sinh học cao và đường lactose giúp cho sự hấp thu canxi và sự phát triển của vi khuẩn đường ruột. Đứng về mặt khoa học thì sữa bột dùng cho trẻ lớn thực chất cũng làm từ sữa tươi nên khi chúng ta pha đúng tiêu chuẩn thì thành phần protid, lipid, glucid sẽ tương đương sữa tươi. Nhiều người cho rằng uống sữa tươi dễ bị đau bụng do “lạnh bụng”. Điều này không đúng vì uống sữa đau bụng có rất nhiều lý do. Có thể do sữa không được chế biến và bảo quản tốt (sữa tươi chế biến thủ công trực tiếp từ các trang trại bò sữa, sữa quá hạn sử dụng) hoặc do cơ thể trẻ không dung nạp đường lactose có trong sữa. Điều này xảy ra là do cơ thể trẻ thiếu men tiêu hóa sữa, do bỏ sữa lâu ngày hoặc do bản thân thiếu men. Trong trường hợp này thì uống sữa nào cũng đau bụng chứ không phải chỉ dùng sữa tươi. Những người uống sữa bị đau bụng nên tập uống sữa lại bằng cách uống ít một và uống khi no thì có thể giảm đi triệu chứng này. Nếu vẫn bị đau bụng thì có thể cơ thể chúng ta bị dị ứng với protein của sữa bò. Trường hợp này thì người tiêu dùng nên chọn các sản phẩm từ sữa thay thế như sữa đậu nành, hay sữa chua…. Sữa là nguồn thức ăn cần bổ sung hằng ngày cho trẻ, từ trên một tuổi nếu bé không thích uống sữa bột công thức có thể cho bé uống sữa tươi, trừ những trường hợp bé bị suy dinh dưỡng, bất dung nạp sữa… thì mới phải dùng các sữa công thức phù hợp theo chỉ dẫn của các bác sỹ chuyên khoa dinh dưỡng.

Bé thèm sữa tươi lắm rồi nhưng bạn không biết thời điểm này đã thích hợp chưa? Liệu sữa tươi có đủ chất? Liều lượng bao nhiêu là thích hợp... Hãy thử tham khảo lời khuyên từ các chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu Hoa Kỳ nhé. Thời điểm thích hợp? Các chuyên gia hàng đầu đều thống nhất rằng cần phải đợi cho tới khi trẻ được ít nhất 1 tuổi mới đưa sữa bò tươi vào chế độ ăn của trẻ, như một thực phẩm thay thế cho sữa mẹ hoặc sữa công thức. Tuy nhiên, với các sản phẩm làm từ sữa như sữa chua và phô mai, cũng như sữa trứng thì trẻ từ 7 – 8 tháng tuổi trở lên đã có thể ăn, trừ khi bé nhà bạn dị ứng với nhóm thực phẩm này. Tại sao? Mặc dù bé có thể thèm sữa tươi trước khi chúng được 1 năm tuổi nhưng đây là lúc bạn cần phải rất kiên định bởi vì nguồn dinh dưỡng từ sữa công thức lúc này vẫn rất quan trọng cho sự phát triển của trẻ. Dưới đây là những lý do thực tế, rất khoa học mà bạn nên nghe theo: - Đầu tiên, sữa bò tươi không giàu các vi chất dinh dưỡng như sữa mẹ hay sữa công thức vì thế nếu cho bé chuyển sang dùng sữa tươi sớm, cơ thể bé sẽ nhanh chóng bị thiếu hụt những vitamin cần thiết, giúp phát triển thể chất như sắt. - Thứ 2, trong giai đoạn tiến tới 12 tháng tuổi, bộ máy tiêu hóa của bé vẫn chưa đủ “lực” để chuyển hóa các loại protein phức hợp có trong sữa bò tươi. Khi đó, chúng không chỉ gây “quá tải” cho dạ dày trẻ mà nghiên cứu còn cho thấy chúng là tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường (đặc biệt là trong những gia đình có tiền sử mắc bệnh này) đồng thời trẻ cũng dễ mắc các bệnh dị ứng như eczema và hen. Như thế nào? Khi con bạn được khoảng 7 – 8 tháng tuổi, bạn có thể bắt đầu cho bé tập ăn phô mai, sữa chua… để bổ sung thêm canxi. Tuy nhiên, bạn chỉ nên cho ăn từng chút một để xem cơ thể bé có “thích” các loại thức ăn mới này không. Khi bạn đưa sữa tươi vào chế độ dinh dưỡng của bé, bạn có thể thấy rằng bé tỏ ra hứng thú với sữa mẹ hay sữa công thức hơn nhưng rất nhiều bậc cha mẹ nhận xét rằng, cho bé làm quen với sữa tươi là việc dễ nhất trên đời. Bạn nên cho bé thử uống 1 tách nhỏ sữa tươi sau bữa ăn tối và tiếp tục cho bé bú bình hoặc bú mẹ sau đó, dần dần giảm lượng sữa công thức cho đến khi bạn có thể cho bé uống sữa tươi hoàn toàn. Rất nhiều người phát hiện ra rằng đây cũng là thời điểm thích hợp để giúp bé chuyển đổi từ bú bình sang uống cốc. Ngoài ra, bạn cũng có thể pha trộn sữa tươi với sữa công thức với liều lượng tùy ý, miễn sao phù hợp với khẩu vị của bé. Có thể cho bé nếm vài thìa sữa mẹ hay sữa công thức rồi cho 1 thìa sữa tươi, dần dần tăng lượng sữa tươi lên cho đến khi bé có thể uống được 1 cốc sữa tươi nguyên chất. Nếu bé không “hâm mộ” sữa tươi lắm thì bạn có thể cho bé uống sữa lúa mạch. Sau khi đã chuyển sang chế độ dinh dưỡng với sữa tươi, bé cần uống ít nhất 350ml sữa tươi nguyên chất mỗi ngày. Ngoài ra, bạn có thể bổ sung canxi cho bết từ các các thực như phô mai, sữa chua. Đây cũng là những thực phẩm rất giàu các vi chất cơ bản như vitamin A, D và nhóm vitamin B. Nếu bé không uống sữa, bạn cần bổ sung cho bé ít nhất 2 khẩu phần thực phẩm giàu canxi mỗi ngày để cơ thể bé phát triển tốt nhất. Điều quan trọng nữa là bé nên uống sữa nguyên kem thay vì sữa gạn bớt kem hay sữa gầy cho đến khi bé được ít nhất là 2 năm tuổi. Bởi ở độ tuổi này, bé rất cần chất béo và năng lượng được cung cấp từ sữa bạn nhằm phát triển thể chất và tinh thần tối ưu nhất. Sau 2 tuổi, bạn có thể cho bé uống sữa gầy nhưng tối ưu vẫn là tiếp tục dùng sữa tươi nguyên kem cho đến khi bé được ít nhất 5 tuổi.