Khi nào cần thay xích xe máy?

Khi nghe thấy tiếng kêu lạ dưới hộp xích người sử dụng nên mang xe tới cửa hàng để kiểm tra nhằm tránh những hư hỏng do xích mòn hoặc đứt gây ra.

Bộ truyền xích trên xe máy có tác dụng truyền công suất và biến đổi mô-men từ trục ra của hộp số tới nhông xích gắn trên bánh sau quay tròn, đẩy xe về phía trước. Trên các dòng xe số phổ biến hiện này, xích thường được đặt trong hộp nên ít được quan tâm. Thực tế có khá nhiều nguyên nhân khiến xích mòn, rão.

Khi xe chạy, dây xích thường xuyên bị kéo căng, tải trọng càng nặng thì lực kéo càng lớn, làm việc lâu ngày khiến xích giãn dài và trùng xuống. Hộp xích mất nắp tra dầu, hoặc chủ xe tháo bỏ hộp, không còn được bảo vệ, bụi bẩn bám vào khiến xích mòn nhanh hơn.

Xích đứt gây bó kẹt hệ thống truyền lực, phá vỡ mang cá, bưởng điện, nhát hộp bảo vệ.

Nhông xích mòn, xe mất khả năng chở tải nặng hoặc leo dốc, thậm chí có thể làm đứt xích gây nên nhiều hậu quả khác nhau. Xe khựng giữa đường bất ngờ, người điều khiển đang có đà dễ lao về phía trước và ngã, nạn nhân có nguy cơ bị xe từ phía sau tông vào.

Thêm nữa, xích đứt cuộn tròn lại gây bó kẹt hệ thống truyền lực, lực văng lớn làm vỡ mang cá, bưởng điện, nát hộp xích, một số trường hợp có thể gây thương tích cho người điều khiển.

Anh Nguyễn Văn Tuấn, một thợ sửa chữa có thâm niên khuyên nếu nghe thấy tiếng kêu lạ ở khu vực hộp xích, người sử dụng nên mang xe đi kiểm tra, vì đó là dấu hiện cho thấy xích bị chùng. Chạy trong đường xóc xích va đập với vỏ hộp tạo ra tiếng kêu.

Với kinh nghiệm sửa chữa nhiều năm, anh Tuấn khuyên chủ xe nên định kỳ kiểm tra và tăng xích sau 1.000 km. Công việc này có thể làm kết hợp trong khi thay dầu, và xích cũng nên được thay khi xe đi được 15.000 - 25.000 km, tùy thuộc điều khiện sử dụng cụ thể.

Với những dòng xe số hiện nay, chi phí thay xích mới dao động trong khoảng từ 150.000 đến 200.000 đồng tùy loại.

Thời điểm thích hợp để thay

Khi được yêu cầu thay nhông xích, các thợ sửa xe sẽ kiểm tra độ ôm khít của xích vào nhông và đĩa bằng cách vòng dây xích vào chu vi nhông, đĩa (như kiểu thắt dây thòng lọng). Nếu thấy xích vẫn có độ chùng (không ôm sát mép nhông, đĩa) nghĩa là không đạt tiêu chuẩn. Nhông bị mòn răng sẽ tạo độ hở giữa xích và nhông khiến cho xe khi sang số thường bị giật cục. Do đó phải thay trọn bộ chứ không thể thay từng thứ. Xích cũ khó có thể sử dụng lại (dù đã cắt mắt) vì khuyết đã bị mòn khiến xe tăng tốc kém, rãnh xích bị lõm gây va đập mạnh sẽ làm mòn nhông đĩa mới. Thời gian thay nhông xích thường mất khoảng 20-30 phút, với giá tiền công chừng 10.000 nghìn đồng.

Tại các trạm bảo dưỡng lớn hoặc chính hãng, tất cả các chuyên gia thường khuyên khách hàng nếu đã thay thì nên thay cùng loại. Ví dụ, với xe Trung Quốc sử dụng xích 7 ly, tương ứng với đĩa là 14-16; nhông đĩa 13-39 thường dùng cho các loại xe Cub đời 78. Thay không đồng loại, ví như thay nhông 15 vào đĩa 36 cũng không ảnh hưởng nhiều đến tốc độ của xe.

Khi xích chùng, nhiều người thường cho chặt mắt xích để sử dụng tiếp, tuy vậy xích sẽ không ôm khít nhông đĩa như ban đầu. Trên thực tế thì việc chặt mắt xích để dùng tiếp chỉ nên làm một lần, nếu không sẽ làm nhông đĩa mau bị mòn, dễ hư hỏng hơn. Xe thường xuyên chở quá tải không chỉ làm cho xích nhanh bị rão mà còn ảnh hưởng đến dây chuyền xích máy và xích cam.

Sau khi thay mới, các bộ phận còn đang trong quá trình chạy "rà", chưa ăn khớp với nhau nên quay lại gara sau khoảng 7-10 ngày để thợ căn chỉnh lại độ chùng của xích (thường thì thợ sẽ chỉnh vít thêm hai vòng). Và sau 4-6 tháng mới nên tra mỡ. Nhông xích của Thái Lan thường có tuổi thọ 18-24 tháng, các loại khác có tuổi thọ thấp hơn, 6-12 tháng.