Ngai Tuong, Ngãi Tượng, Ngai Tuong Den, Ngãi Tượng Đen, Bán Ngãi Tượng, Ban Ngai Tuong, Củ Bình Bát, Cu Binh Bat, Cu Binh Voi, Củ Bình Vôi, Ngãi Mọi, Thuoc Dac Tri Ung Thu, Thuốc Đặc Trị Ung Thư

Củ Ngãi Tượng Đen (Black Tuber Stephaniae rotunda) hoặc Củ Bình Vôi Đen là phần thân phình ra thành củ của cây Ngãi Tượng Đen (tên khoa học Stephania rotunda Lour) thuộc họ Tiết dê (Menispermaceae).

Hoạt chất chủ yếu là rotundin (theo nghiên cứu của  Bùi Đình Sang năm 1940); Kondo (Nhật), năm 1944 đưa ra công thức thô của rotundin là C13H19 (OCH3)3CH3N; Qiaudry G. R và Siddiqui (Ấn Độ) năm 1950 và 1952, đặt tên là hyndarin C23H25O4N, stefarin C18H19O3N và xyckanin C38H4206N2 trong dó hyndarin chiếm thành phần chủ yêú khoảng chừng 30% hyndarin. 15-18% stefarin và rất ít xycleanin); Bộ môn dược liệu Trường đại học dược khoa, Hà Nội (1964); Phan Quốc Kính và cộng sự (năm 1965 tại Liên Xô củ) cũng chiết từ củ bình vôi mang từ Việt Nam sang một số ancaloit khác và đặt tên là ancaloit A, ancaloit C và D với tỷ lệ 0,08% mỗi thứ (Hoá học các hợp chất thiên nhiên, 6-1965).

Tác dụng dược lý

Tác dụng dược lý của rotundin đã được nghiên cứu trong nước ta (Revue médicochirurgicale franca Used "Extreme-orient, 4-1944, 430-433), tại Liên Xô cũ (Dược lý học và độc chất học, 3- 1961), Rumani (1963) và Trung Quốc (Dược học thông báo, 1965).

- Rotundin rất ít độc, tác dụng trấn kinh rõ rệt, có thể dùng chữa những trường hợp tăng nhu động và ống tiều hoá bị giật, tác dụng điều hoà đối với tim và bổ tim nhẹ, điều hoà hô hấp có thể dùng chữa hen hay chữa nấc, an thần, gây ngủ và chống co quắp, hạ huyết áp.

- Trên lâm sang, rotundin được áp dụng rộng rãi từ năm 1944 và trong suốt kháng chiến chống Pháp để điều trị có kết quả một số trường hợp đau tim, mất ngủ, hen, đau bụng, lỵ amíp. Tác dụng rõ rệt nhất là ngủ và an thần.

Công dụng và liều dùng

- Trong nhân dân củ bình vôi thái nhỏ, phơi khô được dùng dưới dạng sắc, ngâm rượu chữa hen, ho lao, lỵ, sốt, đau bụng (ngày uống 3 đến 6g. Có thể tán bột, ngâm rượu 40° với tỷ lệ 1 phần bột 5 phần rượu, rồi uống với liều 5 đến 15ml rượu một ngày. Có thể thêm đường cho dễ uống).

- Về đông y, các thầy thuốc dung trị gân cốt, kéo liền xương, nắn bong gân, làm xương gân chắc hơn, đặc biệt làm thuốc kích thích hoạt động sinh lý, tăng cảm giác hưng phấn tình dục khi phối hợp với một số vị thuốc khác

- Rotundin clohydrat được dùng làm thuốc trấn kinh, trong các trường hợp mất ngủ, sốt nóng, nhức đầu, đau tim, đau dạ dày, hen. Ngày dùng 0,05g đến 0,10g dưới dạng thuốc bột, thuốc viên. Có thể chế thành dạng tiêm 0,05g rotundin clohydrat hay sunfat trong ống 5ml (vì muối rotundin ít tan trong nước). Trẻ con dùng với liều lượng 0,02g đến 0,025g đối với trẻ 1-5 tuổi, 0,03g đến 0,05g đối với trẻ 10 tuổi.

- Ngoài ra, còn có những công dụng rất đặc biệt khác mà các thầy thuốc Bắc rất quan tâm hàng ngàn năm qua và nhiều thế hệ tìm kiếm nhưng dường như không thể có nguyên liệu quý hiếm này.

Liên hệ

Anh Thim (di động: 0985 808 438, fax: (08) 3743 8181, email: dongduoc.xaotamphan@gmail.com)

------------------------------------------------------------

DUC MINH AN TOAN FOOD JOINT STOCK COMPANY